Bạn biết gì về ung thư tim?

Ung thư tim là bệnh lý rất hiếm gặp, xảy ra khi có khối u ác tính xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trong tim. Khi mắc ung thư tim dù lành tính hay ác tính đều khá nguy hiểm, vì có thể gây ra nhiều tai biến nghiêm trọng.

Ung thư tim là gì ? Ung thư tim là một loại ung thư bắt nguồn từ các mô mềm của cơ thể (sarcoma), do sự tăng sinh mất kiểm soát của các tế bào, tạo thành khối u ác tính trong tim. Hầu hết các trường hợp xuất hiện khối u trong tim đều không phải là ung thư. Tuy nhiên, một số khối u tim có khả năng tăng sinh bất thường và phát triển thành ung thư tim.

Tỷ lệ mắc bệnh ung thư tim là cực kỳ hiếm. Một nghiên cứu khám nghiệm được thực hiện trên hơn 12.000 tử thi và chỉ tìm thấy bảy người có khối u ở tim.

Hầu hết các trường hợp ung thư được tìm thấy ở tim đều là di căn từ những bộ phận khác trong cơ thể. Ung thư xuất phát từ các vùng gần tim, chẳng hạn như ung thư phổi và ung thư vú, bệnh tiến triển đến tim hoặc lớp niêm mạc xung quanh tim (màng ngoài tim). Ung thư có thể bắt đầu ở những nơi khác trong cơ thể và di căn đến tim qua đường máu. Các bệnh ung thư có nguy cơ ảnh hưởng đến tim bao gồm ung thư phổi, ung thư vú, ung thư thực quản, ung thư thận, bệnh bạch cầu, ung thư hạch và u ác tính.

Khối u ác tính ở tim phát triển nhanh chóng, gây xâm lấn vào các bộ phận quan trọng khác thuộc tim, dẫn đến phá vỡ cấu trúc, chức năng của toàn cơ quan và gây ra triệu chứng. Khối u tim lành tính cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiên lượng bệnh nhân, nếu vị trí khối u gây can thiệp vào chức năng tim. Triệu chứng bệnh có thể phản ánh vị trí, kích thước và cấu trúc khối u:

• Tắc nghẽn lưu thông máu về tim: Khi ung thư tim tiến triển, khối u có thể cản trở dòng máu lưu thông qua tim. Trường hợp u trong buồng tim trên có nguy cơ làm giảm lưu lượng máu vào buồng dưới (tâm thất), khiến bệnh nhân cảm thấy khó thở, mệt mỏi, đặc biệt khi gắng sức.
• Giảm lượng máu ra khỏi tim: Bệnh nhân đau ngực, choáng váng, mệt mỏi, khó thở, thậm chí ngất xỉu.
• Rối loạn chức năng cơ tim: Người bệnh cảm thấy khó thở, sưng phù ở chân, đau thắt ngực, mệt mỏi.
• Nhịp tim không đều: Mạch đập nhanh, nhịp gấp, không ổn định.
• Một số khối u tim nguyên phát có khả năng gây ra các dấu hiệu như: Sốt và ớn lạnh, kiệt sức, vã mồ hôi đêm, sụt cân, đau khớp, đau tức ngực dữ dội mỗi khi hít thở, khó thở, nhất là lúc nằm xuống.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ra ung thư tim hiện vẫn chưa có kết luận rõ ràng, song đã có nhiều nghiên cứu cho rằng, bị ung thư tim hình thành phần lớn là do:

• Yếu tố di truyền: Hầu hết trẻ em mắc khối u trong tim đều bị xơ cứng ống, một hội chứng xuất phát từ đột biến trong DNA.
• Hệ miễn dịch bị tổn thương: Nguy cơ ung thư tim thường cao hơn ở những người có chức năng miễn dịch kém.
• Nguyên nhân từ lối sống thiếu lành mạnh: Bệnh ung thư nói chung thường bắt nguồn từ chế độ sinh hoạt không lành lạnh, chẳng hạn như thức khuya, dậy trễ, không tập luyện thể thao, hay dùng đồ ăn nhanh, các món ăn được chế biến dưới nhiệt độ cao như thịt xông khói, thịt nướng, vấn đề hư hỏng trong thực phẩm.

Để chẩn đoán ung thư tim, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện những xét nghiệm sau:

• Siêu âm tim: Xem xét cấu trúc tim, kiểm tra những bất thường trong hoạt động của tim, bao gồm khả năng co bóp, kích thước, hình dạng của tim, chuyển động bơm máu từ các thành tim và van tim, kiểm tra khối u, viêm nhiễm xung quanh van tim.
• Chụp CT: Hình ảnh từ chụp CT giúp phân biệt các khối u lành tính và ác tính.
• Chụp MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết của khối u, giúp bác sĩ xác định cụ thể tình trạng ung thư tim, như giai đoạn bệnh, mức độ tiến triển.
• Sinh thiết tế bào tim: Thủ thuật y tế với độ chính xác cao giúp chẩn đoán hầu hết các bệnh ung thư.

Việc điều trị cho bệnh nhân bị ung thư tim được chỉ định tùy thuộc vào khối u lành tính hay ác tính, nguyên phát hay thứ phát và giai đoạn của bệnh. Đa số các trường hợp cần phải tiến hành phẫu thuật.

• Với khối u lành tính: Bệnh nhân có thể được điều trị khỏi nếu loại bỏ được hoàn toàn khối u. Trường hợp khối u quá lớn hoặc có nhiều khối u, việc loại bỏ một phần các tế bào tăng sinh trong tim có thể cải thiện hoặc giúp một số triệu chứng khỏi hẳn. Một số bệnh nhân có thể được theo dõi bằng siêu âm tim định kỳ hàng năm thay vì phẫu thuật.
• Với khối u ác tính: Vì tính chất tăng sinh nhanh chóng và xâm lấn sang các bộ phận khác nên khó điều trị hơn. Theo đó, hóa trị và xạ trị là phương pháp thường được dùng để làm chậm sự tiến triển của tế bào ác tính và làm giảm triệu chứng bệnh.

Ung thư tim là bệnh hiếm gặp, song các biểu hiện thường không rõ ràng khiến cho việc phát hiện bệnh gặp khó khăn. Do đó, người có yếu tố nguy cơ nên thăm khám sức khỏe định kỳ và tầm soát các vấn đề về tim để đảm bảo sức khỏe của tim vẫn luôn ổn định.