Tìm hiểu nội soi ổ bụng
Nội soi ổ bụng là thủ thuật bác sĩ sử dụng để quan sát bên trong ổ bụng và khung chậu của người bệnh.Thủ thuật được thực hiện với dây soi ổ bụng là ống nhỏ và mềm có gắn ánh sáng và camera nhỏ ở đầu ống. Dây soi được đưa vào trong ổ bụng qua lỗ cắt nhỏ ở cạnh rốn. Có thể có thêm 2 hoặc 3 lỗ cắt nhỏ trên thành bụng để đưa các dụng cụ khác vào. Nội soi ổ bụng còn được gọi là phẫu thuật xâm lấn tối thiểu hoặc phẫu thuật lỗ khóa.
Ảnh 1. Các bác sĩ tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội thực hiện
phẫu thuật nội soi ổ bụng
2. Tại sao bạn cần nội soi ổ bụng?
Có một vài lý do làm bạn cần nội soi ổ bụng:
2.1 Bạn đang có vấn đề bất thường trong ổ bụng và khung chậu
Thủ thuật được sử dụng để tìm kiếm các nguyên nhân của vấn đề bất thường như đau khung chậu hoặc để quan sát vùng bất thường (ví dụ khối u vùng tiều khung)
2.2 Bạn có vị trí nghi ngờ ung thư
Nội soi ổ bụng có thể cắt bỏ hoặc lấy mảnh sinh thiết hạch ổ bụng hoặc khung chậu, thường được sử dụng cho ung thư phần phụ (ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung)
2.3 Để điều trị các khối ung thư nhỏ
Nội soi ổ bụng có thể điều trị các ung thư phụ khoa với khối u nhỏ (ung thư buồng trứng, nội mạc tử cung, cổ tử cung), cũng như ung thư đại tràng hoặc ung thư thận.
3. Nội soi ổ bụng tiến hành thế nào?
Dưới đây là giới thiệu những điều điển hình sẽ diễn ra trước, trong và sau thủ thuật nội soi ổ bụng. Nhưng với mỗi cá nhân sẽ có sự khác biệt nhỏ tùy thuộc vào lý do, vị trí bạn được thực hiện thủ thuật và sức khỏe chung của bạn. Trước khi làm thủ thuật hãy trao đổi với nhân viên y tế về nguyện vọng cũng như các thắc mắc của bạn.
3.1.Trước khi nội soi ổ bụng
– Bạn cần cung cấp cho nhân viên y tế các thông tin về các loại thuốc mà bạn sử dụng bao gồm: vitamin, thảo dược, và các vi chất cũng như tiền sử dị ứng thuốc.
– Bạn sẽ được yêu cầu dừng thuốc chống đông (bao gồm aspirin) từ nhiều ngày trước khi nội soi và không ăn uống bất cứ thứ gì trước khi nội soi nhiều giờ.
– Bác sỹ hoặc điều dưỡng sẽ đưa bạn những hướng dẫn chi tiết. Nếu có bất cứ thắc mắc nào hãy hỏi họ và đảm bảo thực hiện đúng các hướng dẫn.
3.2 Thực hiện nội soi ổ bụng
Nội soi ổ bụng có thể thực hiện cho cả bệnh nhân nội trú (bạn cần phải nằm viện qua đêm và một vài ngày) và ngoại trú (bạn không cần ở bệnh viện qua đêm), tùy thuộc vào những gì sẽ được thực hiện trong lúc làm thủ thuật nội soi ổ bụng.
Ảnh 2. Một ca phẫu thuật nội soi ổ bụng được thực hiện
tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội
Để thực hiện thủ thuật, bạn sẽ được gây mê tĩnh mạch – bạn sẽ ngủ 1 giấc sâu (gây mê toàn thân). Bạn sẽ được đặt một ống vào cổ họng và nối với máy thở trong quá trình nội soi. Bác sỹ rạch một vết nhỏ trên thành bụng cạnh rốn để đưa ống soi vào. Một lượng nhỏ khí được bơm vào ổ bụng để rộng khoang ổ bụng giúp việc quan sát các cơ quan được dễ dàng. Có thể có thêm các vết rạch khác ở hạ vị (bụng dưới), để đưa thêm các dụng cụ cần thiết để cắt hoặc sinh thiết vùng bất thường làm xét nghiệm. Máy soi, dụng cụ cắt, và phần lớn khí sẽ được lấy ra và các vết cắt nhỏ sẽ được khâu lại. Thủ thuật kết thúc, bạn sẽ tỉnh dậy từ từ, và được tháo máy thở ra.
Thủ thuật diễn ra trong khoảng 30-90 phút hoặc lâu hơn tùy thuốc vào những việc được làm trong thủ thuật.
3.3.Sau thủ thuật nội soi ổ bụng
Sau thủ thuật bạn sẽ được theo dõi chặt chẽ để đảm bảo bạn được an toàn. Khi thoát mê bạn có thể có cảm giác chếnh choáng hoặc không minh mẫn trong vài giờ. Miệng và cổ họng bạn có thể bị tê cứng trong vài giờ. Bạn sẽ không được ăn, uống cho tới khi hết cảm giác tê cứng. Khi hết cảm giác tê cứng có thể bạn sẽ bị đau họng, ho và khàn tiếng trong 1 vài ngày tiếp theo. Bạn có thể bị đau hoặc cảm giác tê bì tại vị trí rạch da. Bạn có thể bị đau bụng hoặc đau vai từ vài giờ cho tới vài ngày do khí thừa còn lại.
Nếu bạn là bệnh nhân ngoại trú, bạn có thể về nhà sau vài giờ, nhưng bạn không được tự lái xe bởi vì các loại thuốc hoặc thuốc gây mê bạn đã được dùng vẫn còn ảnh hưởng. Nhiều cơ sở y tế không cho phép người bệnh nhân xuất viện về nhà một mình bằng taxi hoặc phương tiện công cộng, vì vậy bạn cần người thân trợ giúp đưa bạn về nhà. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc tìm phương tiện về nhà, hãy trao đổi với nhân viên y tế tại bệnh viện để được giúp đỡ hoặc tìm dịch vụ phù hợp.
Bác sĩ hoặc điều dưỡng sẽ cho bạn những chỉ dẫn cụ thể về việc bạn có thể làm gì và không được làm gì trong các giờ sau thủ thuật.
Nếu bạn được sinh thiết, thì kết quả sẽ có trong vài ngày, mặc dù một số xét nghiệm dựa vào mảnh sinh thiết có thể lâu hơn. Sau nội soi ổ bụng bạn cần giữ liên lạc với bác sỹ và tái khám để nhận các kết quả sinh thiết.
4. Các biến chứng có thể xảy ra khi nội soi ổ bụng.
Các biến chứng nội soi ổ bụng bao gồm:
– Chảy máu
– Có thể nội soi ổ bụng thất bại và bạn cần phẫu thuật mở bụng.
– Tổn thương các cơ quan lân cận đặc biệt là ruột và bàng quang.
– Viêm phổi
– Nhiễm trùng vết mổ.
Bác sỹ hoặc điều dưỡng sẽ cung cấp cho bạn những chỉ dẫn cụ thể trong trường hợp nào sau khi nội soi ổ bụng bạn cần liên hệ ngay với bác sỹ ( khi bạn có các vấn đề như đau ngực, có khó khăn khi thở, ho ra máu, sốt không dứt). Hãy chắc chắn bạn hiểu và nhớ rõ khi nào bạn cần gọi điện cho bác sỹ.
Dịch từ website www.cancer.org của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ
Đường link: https://www.cancer.org/treatment/understanding-your-diagnosis/tests/endoscopy/laparoscopy.html truy cập ngày 10/7/2020
(Bản dịch của Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội)